Koha e parashikuar e leximit: 5 minuta
17 prill 2025
Kush është humbësi më i madh nga politika tariforeamerikanenë tregjet financiare? Nëse pyet ekspertët e këmbimit valutor, përgjigja është e qartë: Dollari. Ndryshe nga bursat, të cilat kanë arritur të rikuperojnë një pjesë të mirë të humbjeve të tyre, deri tani nuk ka shenja të një rikuperimi të ngjashëm të monedhës amerikane.
Euro në nivelin më të lartë në tre vitet e fundit
Njoftimi i tarifave të reja nga presidenti amerikan Donald Trumpsë fundmi shkaktoi një shitje masive të dollarit. Investitorët iu drejtuan euros, jenit dhe frangut zviceran. Ky është një zhvillim dramatik i pashembullt në historinë e bursës.
Kështu, në vetëm pak ditë, vlera e euros u rrit me plot gjashtë cent në krahasim me dollarin. Në pika të caktuara euro vlen mbi 1,14 dollarë, që është niveli më i lartë në tre vitet e fundit. Indeksi i dollarit, i cili tregon vlerën e monedhës amerikane në krahasim me gjashtë monedhat tjera kryesore, ra në shifra dyshifrore për herë të parë që nga viti 2022. Deri tani nuk ka ndonjë kundërmasë serioze.
Kush është humbësi më i madh nga politika tariforeamerikanenë tregjet financiare? Nëse pyet ekspertët e këmbimit valutor, përgjigja është e qartë: Dollari. Ndryshe nga bursat, të cilat kanë arritur të rikuperojnë një pjesë të mirë të humbjeve të tyre, deri tani nuk ka shenja të një rikuperimi të ngjashëm të monedhës amerikane.
Euro në nivelin më të lartë në tre vitet e fundit
Njoftimi i tarifave të reja nga presidenti amerikan Donald Trumpsë fundmi shkaktoi një shitje masive të dollarit. Investitorët iu drejtuan euros, jenit dhe frangut zviceran. Ky është një zhvillim dramatik i pashembullt në historinë e bursës.
Kështu, në vetëm pak ditë, vlera e euros u rrit me plot gjashtë cent në krahasim me dollarin. Në pika të caktuara euro vlen mbi 1,14 dollarë, që është niveli më i lartë në tre vitet e fundit. Indeksi i dollarit, i cili tregon vlerën e monedhës amerikane në krahasim me gjashtë monedhat tjera kryesore, ra në shifra dyshifrore për herë të parë që nga viti 2022. Deri tani nuk ka ndonjë kundërmasë serioze.
Për sa kohë zgjat kjo pasiguri, siç shpjegoi ajo, për të gjithë të përfshirët në ngjarjet botërore dhe ekonomike, vështirë se mund të pritet një rikuperim i ndjeshëm i dollarit.
Pse Trump dëshiron të dobësojë dollarin?
Por ka të ngjarë që vetë Trumpi e shikon pozitivisht shitjen e monedhës amerikane, pasi dobësimi i dollarit si monedhë rezervë botërore është një nga qëllimet e deklaruara të politikës së tij tarifore. Logjika që qëndron pas kësaj: një monedhë vendase më e dobët redukton borxhin gjigant kombëtar dhe gjithashtu deficitin tregtar të SHBA-së.
Në të njëjtën kohë, zhvlerësimi aktual i dollarit është më shumë një efekt anësor “i planifikuar” i politikës doganore të SHBA nga Trump dhe këshilltarët e tij. Domethënë, qëllimi është që të detyrohen kreditorët amerikanë që në ditët dhe javët në vijim të bëjnë një zhvlerësim të koordinuar të dollarit dhe në këtë mënyrë t’i bëjnë eksportet amerikane më konkurruese. “Marrëveshja Mar-a-Lago” është fjala kyçe.
“Marrëveshje” për të zhvlerësuar dollarin?
Pas kësaj qëndron ideja e Stephen Miran, kryetarit të ri të Këshillit të Këshilltarëve Ekonomikë të Presidentit të SHBA: Bazuar në “Marrëveshjet e Plazas” të vitit 1985, kreditorët e huaj duhet të konvertojnë obligacionet e tyre të qeverisë amerikane në obligacione me një afat jashtëzakonisht të gjatë 100-vjeçar dhe me interes të ulët ose pa interes.
Një tregti që asnjë vend nuk do ta pranonte me dëshirë – përveç nëse kërcënohet me tarifa të larta ose me heqjen e mbrojtjes ushtarake nga SHBA.
Trump dhe Miran po luajnë me zjarrin
Ekspertët janë të bindur: Mirani dhe Trump po luajnë me zjarrin. Kryeekonomisti i LBBW Moritz Kremer flet për “një ide jashtëzakonisht të rrezikshme”. Për të, nuk ka asnjë mënyrë më të sigurt për të minuar besimin në dollar.
“Në të gjitha krizat financiare, aksionet e qeverisë amerikane kanë qenë një strehë e sigurt. Kjo marrëveshje Mar-a-Lago do ta minonte këtë port,” paralajmëron Kraemer. “Rezultati do të ishte një krizë financiare e përmasave globale.”
Rifinancimi i SHBA në rrezik
Në fakt, heqja e dollarit si monedhë rezervë botërore do të kishte pasoja dramatike edhe për vetë Shtetet e Bashkuara. Kërkesa për dollar nuk do të ishte më e madhe ndërsa kërkesa për obligacionet e qeverisë amerikane do të binte ndjeshëm. Të ardhurat do të rriteshin në përputhje me rrethanat.
Prandaj, rifinancimi i thjeshtë si më parë i borxhit të qeverisë amerikane në tregjet financiare do të ishte në prag të pezullimit. Qeveria amerikane nuk do të jetë më në gjendje të marrë hua shuma të pakufizuara parash – edhe pse ka nevojë urgjente, sepse SHBA është, në terma absolutë, vendi me borxhet më të mëdah në botë, me gati 37 trilionë dollarë.
