Koha e parashikuar e leximit: 3 minuta
10 dhjetor 2025
Pezullimi i programeve të Elbit Systems ka trazuar kryeqytetet evropiane, duke ngjallur shqetësime për sigurinë dhe transparencën në prokurimet e NATO-s. Kompania izraelite, e përfshirë në kontrata të shumta strategjike, po përballet me akuza për korrupsion dhe ndërhyrje politike, ndërsa shtetet anëtare kërkojnë llogaridhënie më të madhe.
Hetimet ndërkombëtare kanë zbuluar një rrjet të gjerë që përfshin konsulentë, ish-zyrtarë të NATO-s dhe biznesmenë të mbrojtjes, ndërsa SHBA-të dyshohet se kanë luajtur një rol të dyshimtë politik. Elbit mohon akuzat dhe deklaron se po bashkëpunon me autoritetet, por pezullimi i programeve të saj ka shkaktuar siklet në kryeqytetet evropiane, duke pasur parasysh numrin e madh të kontratave të pajisjeve të NATO-s në vitet e fundit.
Kompania ka siguruar marrëveshje milionëshe për sisteme vetëmbrojtëse për helikopterët Airbus Caracal H225M të Forcave Speciale Holandeze, si dhe për kundërmasa elektronike për avionët transportues C-390 të Austrisë dhe Holandës. Elbit ka furnizuar gjithashtu flotën e avionëve cisternë Airbus MRTT të tetë vendeve të NATO-s, përfshirë Gjermaninë, Holandën, Belgjikën dhe Danimarkën, një program i madh i dhënë në vitin 2023 me vlerë dhjetëra milionë dollarë. Ushtria franceze mbetet jashtë këtyre kontratave.
Dokumentet e brendshme të konsultuara nga La Lettre sugjerojnë se Elbit mund të përfundojë në listën e zezë të NSPA-së pas pezullimit të përkohshëm të 13 kontratave të dyshimta.
Në një tjetër skenë ndërkombëtare, kompania ka nënshkruar kontrata të mëdha me qeverinë shqiptare, duke përfshirë furnizimin me armatim të rëndë, dronë dhe hapjen e një shkollë aviacioni në Vlorë. Biznesmeni izraelit me nënshtetësi shqiptare, Ron Yeffet, i njohur si mik i afërt i Edi Ramës, ka luajtur rol kyç në këtë marrëveshje dhe ka depërtuar në sektorët strategjikë të ekonomisë shqiptare.
Hetimet ndërkombëtare zbulojnë gjithashtu lidhje të dyshimta me kontraktorë dhe ish-agjentë të NSPA-së. Biznesmeni turk Ismaïl Terlemez, CEO i grupit Arca Defence në Ankara, u arrestua për ryshfet në Bruksel, por u lirua pas disa muajsh, ndërsa Departamenti Amerikan i Drejtësisë hoqi akuzat dy javë pas një takimi midis Presidentit Donald Trump dhe homologut turk Recep Tayyip Erdoğan në samitin e NATO-s në Hagë.
Rasti Elbit është bërë simbol i sfidave të sigurisë, transparencës dhe ndikimit politik në industrinë ndërkombëtare të armëve, duke ngjallur debate të ashpra në kryeqytetet evropiane dhe brenda strukturave të NATO-s./Pamfleti
