Koha e parashikuar e leximit: 4 minuta
02 tetor 2025
Erion Veliaj — dikur kryebashkiaku i shquar i Tiranës dhe një figurë kryesore në lëvizjen socialiste të Shqipërisë — ka lëshuar reagimin e tij të parë publik që kur u shkarkua nga detyra me vendim qeveritar dhe u mbajt në paraburgim në fillim të këtij viti. Duke shkruar nga qelia e tij, Veliaj tha se është “më i fortë dhe më i vendosur se kurrë” në atë që e përshkroi si një “betejë me të keqen” dhe publikoi një mesazh të gjatë drejtuar mbështetësve, kritikëve dhe publikut të gjerë shqiptar.
Postimi i Veliajt është i shquar për disa arsye. Ai kombinon justifikimin personal, pozicionimin ligjor dhe një apel më të gjerë politik: ai mohon shkeljet, i quan pjesë të çështjes një sajim të qëllimshëm dhe paralajmëron kundër një klime të përhapur frike që ai thotë se i pengon qytetarët e zakonshëm të flasin lirisht ose të besojnë se komunikimet e tyre janë private. Deklarata përfshinte gjithashtu një tërheqje të noterizuar nga një dëshmitar italian, akuzat e mëparshme të të cilit, Veliaj thotë se ishin sajime të paguara – një element që Veliaj e theksoi si provë se hetimi ishte ndërtuar mbi dëshmi të rreme ose të detyruara.
Pse ka rëndësi kjo: shkarkimi dhe çështja penale tani janë pjesë e një debati më të gjerë kombëtar në lidhje me sundimin e ligjit, presionin politik dhe rolin e organeve hetimore në Shqipëri. Veliaj e ka apeluar vendimin e qeverisë për ta shkarkuar atë nga detyra e kryetarit të bashkisë në Gjykatën Kushtetuese, duke argumentuar se shkarkimi është jokushtetues — një veprim që bllokon përkohësisht procesin për caktimin e zgjedhjeve të reja në Tiranë dhe e mban mosmarrëveshjen fort në arenën ligjore.
Elementet kryesore të mesazhit të Veliajt
- Qëndrueshmëria dhe morali personal: Veliaj falënderon vazhdimisht mbështetësit për letrat që “i japin kurajë çdo ditë” dhe këmbëngul se është i qetë dhe i pastër nga ndërgjegjja pavarësisht se është i ndaluar.
- Akuza për fabrikim: Ai publikoi atë që e quajti një rrëfim të noterizuar nga një shtetas italian i cili pranoi se kishte falsifikuar akuzat e mëparshme në lidhje me Veliajn në këmbim të stimujve financiarë nga aktorët e medias; Veliaj e përdor këtë për të argumentuar se një “hetim i paligjshëm” filloi nga gënjeshtra anonime.
- Apel për qytetarët: Veliaj e formulon mesazhin e tij për disa audienca – shtetasin e huaj që bëri akuza, aktorët politikë që ai thotë se morën pjesë me vetëdije në sajim dhe, më e rëndësishmja, shqiptarët e zakonshëm. Ai paralajmëron kundër të jetuarit me frikën e mbikëqyrjes, të qenit i ndjekur ose të vetëcensurës në vend.
Konteksti: arrestimi dhe akuzat
Paraburgimi i Veliajt daton në fillim të shkurtit, kur autoritetet e arrestuan atë si pjesë e një hetimi të lidhur me korrupsionin që ka tërhequr vëmendje të fortë publike dhe mbulim mediatik ndërkombëtar. Prokurorët e kanë akuzuar atë për përfshirje në skema që dyshohet se kanë keqpërdorur fondet publike; Veliaj i ka mohuar akuzat dhe e ka karakterizuar çështjen si të motivuar politikisht. Arrestimi dhe paraburgimi shkaktuan debat të gjerë brenda Shqipërisë në lidhje me llogaridhënien, rivalitetin politik dhe pavarësinë gjyqësore.
Pasojat politike dhe ligjore
Vendimi i qeverisë për të shkarkuar Veliajn nga detyra erdhi pas muajsh të tërë ngatërresash ligjore dhe mungesës së tij të zgjatur nga detyrat e kryetarit të bashkisë ndërsa ishte në paraburgim. Duke iu drejtuar Gjykatës Kushtetuese, Veliaj ka zgjedhur ta kundërshtojë shkarkimin përmes kanaleve ligjore, një taktikë që mund të vonojë zgjedhjet zëvendësuese dhe ta mbajë çështjen nën shqyrtim gjyqësor. Ndërkohë, mosmarrëveshja ka intensifikuar polarizimin partiak: mbështetësit e shohin atë si viktimë të një spastrimi të motivuar politikisht, ndërsa kritikët argumentojnë se procesi ligjor duhet të vazhdojë sipas planit të vet.
