Koha e parashikuar e leximit: 3 minuta
09 dhjetor 2025
Tensionet mes Tajlandës dhe Kamboxhias janë rikthyer me intensitet përgjatë kufirit, duke thyer armëpushimin e brishtë të ndërmjetësuar nga ish-presidenti amerikan Donald Trump. Të paktën tre ushtarë tajlandezë dhe shtatë civilë kamboxhianë janë vrarë që nga e hëna, ndërsa të dyja palët fajësojnë njëra-tjetrën për nisjen e luftimeve.
Përplasjet, të cilat kanë përfshirë edhe sulme ajrore tajlandeze, konsiderohen më të rëndat që nga armëpushimi i korrikut, kur pesë ditë luftime lanë pas vetes 48 të vrarë dhe mijëra të zhvendosur. Pavarësisht marrëveshjes së mëvonshme të nënshkruar në Kuala Lumpur nën mbikëqyrjen e Trump, Tajlanda e pezulloi atë vetëm dy javë pas firmosjes, dhe dhuna rifilloi në dhjetor.
Rrënjët e konfliktit
Mosmarrëveshja kufitare daton që nga fillimi i shekullit të kaluar, ndërsa tensionet u përshkallëzuan ndjeshëm në vitin 2008, kur Kamboxhia kërkoi që një tempull i shekullit XI në zonën e diskutueshme të regjistrohej si trashëgimi botërore e UNESCO-s – hap që ngjalli protesta në Tajlandë. Që atëherë, incidentet sporadike kanë qenë të shpeshta.
Përshkallëzimi i fundit nisi në maj, pas vrasjes së një ushtari kamboxhian. Që atëherë, të dy vendet kanë ndaluar tregtinë e ndërsjellë dhe kanë rritur praninë ushtarake përgjatë kufirit.
Versionet kontradiktore të ngjarjeve
Tajlanda thotë se trupat e saj u qëlluan të parët më 8 dhjetor në provincën Ubon Ratchathani dhe se reaguan duke kryer edhe sulme ajrore kundër objektivave kamboxhiane. Ndërkohë, Ministria e Mbrojtjes së Kamboxhias pretendon se ishte Tajlanda ajo që nisi sulmet në provincën Preah Vihear, duke shtuar se nuk është hakmarrë.
Tajlanda ka akuzuar Kamboxhian për përdorimin e raketave me shumë lëshime, dronëve kamikazë dhe bombardime ndaj pozicioneve të saj, ndërsa Phnom Penh thotë se Tajlanda ka qëlluar pa dallim në zona civile.
Edhe për ngjarjet e korrikut, palët ofrojnë versione të ndryshme mbi atë se kush hapi zjarr i pari, me të dyja vendet që akuzojnë njëra-tjetrën për shkelje të marrëveshjes dhe përdorim të armëve të rënda.
E ardhmja e armëpushimit të ndërmjetësuar nga Trump
Armëpushimi i nënshkruar në tetor parashikonte tërheqjen e armëve të rënda dhe krijimin e një ekipi monitorues, si dhe lirimin e 18 ushtarëve kamboxhianë të mbajtur në Tajlandë. Por pas rikthimit të luftimeve, Bangkok deklaroi se marrëveshja “nuk po funksionon”, ndërsa Phnom Penh këmbëngul se po e respekton.
Trump raportohet se u ka bërë thirrje të dyja palëve të ndalojnë dhunën, por tensionet mbeten të larta dhe perspektiva për stabilizim është e paqartë.
Siguria e udhëtimeve
Autoritetet britanike këshillojnë shmangien e udhëtimeve jo të domosdoshme brenda një rrezeje prej 50 km përgjatë kufirit mes dy vendeve, si në Tajlandë, ashtu edhe në Kamboxhia, për shkak të rrezikut nga përleshjet e armatosura.
