Koha e parashikuar e leximit: 4 minuta
08 dhjetor 2025
Qendrat vendimmarrëse amerikane po punojnë për të hartuar një propozim gjithëpërfshirës që të çojë drejt një marrëveshjeje mes Libanit dhe Izraelit, në përpjekje për të shmangur një përshkallëzim ushtarak.
Në këtë kuadër lidhen edhe informacionet e publikuara nga zyrtarë amerikanë, sipas të cilëve presidenti amerikan Donald Trump po ushtron presion mbi kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu që të ndjekë rrugën diplomatike si bazë për një marrëveshje të mundshme me Libanin.
Megjithatë, Izraeli nuk duket i bindur për një zgjidhje politike ose diplomatike: ai vazhdon përgatitjet për një operacion ushtarak, i cili pritet të shtyhet deri në fillim të vitit të ri. Tel Avivi i paraqet Washington-it raporte për të bindur mbi nevojën e një goditjeje të synuar ndaj Hezbollahut, duke kursyer shtetin libanez dhe duke mbajtur të hapura negociatat. Në këtë kontekst zhvillohen edhe manovrat ushtarake të ushtrisë izraelite në malin Hermon dhe në fermat e Shebaas, duke simuluar luftime tokësore.
Propozimi amerikan parashikon zgjerimin e pjesëmarrjes së figurave civile në takimet e mekanizmit të monitorimit të armëpushimit, duke ruajtur në krye të delegacionit libanez ish-ambasadorin Simon Karam dhe duke përfshirë ekspertë të rinj sipas fushave të tyre. Izraeli, nga ana tjetër, kushtëzon çdo marrëveshje të ardhshme me çarmatosjen e plotë të Hezbollahut në të gjithë Jugun e Libanit, jo vetëm në zonën përtej lumit Litani.
Ndërkohë, ushtria libaneze vazhdon operacionet në jug të lumit, duke sekuestruar armë shtesë dhe duke finalizuar raportin e katërt që pritet t’i dorëzohet qeverisë më 5 janar 2026. Pas kësaj, ushtria pritet të shpallë përfundimin e fazës së misionit në jug të Litanit. Megjithatë, mbetet i paqartë reagimi i Izraelit, i cili kërkon qasje në zona rezidenciale dhe prona private për inspektime – një kërkesë e refuzuar nga ushtria libaneze dhe nga FINUL-i.
Sfida e radhës është mënyra se si do të nisë puna në veri të lumit pas përfundimit të misionit aktual, një proces që kërkon një vendim të ri qeveritar për hartimin e një plani të gjerë çarmatosjeje në pjesën tjetër të territorit. Pikëpyetje të mëdha mbeten mbi qëndrimin e Hezbollahut, i cili vazhdon të insistojë se armëpushimi lidhet vetëm me zonën jugore.
Izraeli vijon të insistojë në krijimin e një zone tampon në Jug – të quajtur nga amerikanët “zonë ekonomike” – për të cilën ende duhet përcaktuar modeli i menaxhimit. Të gjitha palët po përgatiten për periudhën pas largimit të FINUL-it, i planifikuar të nisë më 31 dhjetor 2026 dhe të përfundojë brenda vitit 2027. Ndërsa diskutohen mundësi si krijimi i një force të re ndërkombëtare ose një strukture të ngjashme me FNUOD-in në Golan, Izraeli e kundërshton çdo prani të re të OKB-së.
Në këtë realitet, disa vende shprehin gatishmërinë për të dërguar trupa në Jug, por Izraeli i ka refuzuar këto opsione, duke kërkuar të mbajë vetë kontrollin e sigurisë – qoftë drejtpërdrejt, qoftë në bashkëpunim me Libanin, ose përmes pranisë së forcave amerikane dhe një kontingjenti të mundshëm britanik. Londra ndërkohë po punon për ngritjen e bazave të avancuara për ushtrinë libaneze në Jug.
Diplomacia amerikane synon të ndalë sulmet dhe bombardimet, duke punuar paralelisht për një plan tërheqjeje izraelite nga pozicionet e pushtuara në jug, në këmbim të çarmatosjes së Hezbollahut dhe krijimit të zonës së propozuar ekonomike-tampon, e cila do të mbetet e pabanuar, me përjashtim të personave të pajisur me autorizime të posaçme.
