Koha e parashikuar e leximit: 3 minuta
10 dhjetor 2025
Pas publikimit të raportit vjetor të zgjerimit më 4 nëntor, Bashkimi Evropian po përgatitet për një vendimmarrje kyçe më 16 dhjetor, kur 27 vendet anëtare do të miratojnë – me unanimitet – konkluzionet për procesin e zgjerimit. Dokumenti final pritet të jetë më i shkurtër dhe më pak kritik se raporti i Komisionit Evropian, por sinjalet politike mbeten të forta.
Sipas një drafti të avancuar, të cituar nga Radio Evropa e Lirë, Shqipëria, Mali i Zi, Moldavia dhe Ukraina renditen si vendet që kanë bërë përparimin më të madh. Brukseli sinjalizon mundësinë që BE të anëtarësojë së paku një shtet të ri para fundit të dekadës.
Mali i Zi në prag të një kthese historike
Dokumenti i kushton vëmendjen më të madhe Malit të Zi, duke lënë të hapur opsionin që ai të bëhet anëtari i 28-të i BE-së. Dy pika kyçe mbeten ende në kllapa, pasi vendet anëtare nuk kanë arritur marrëveshje:
- Pretendimi se Podgorica ka mbyllur 12 kapituj negociues – një shifër ende e pasigurt, pasi aktualisht janë mbyllur vetëm 7.
- Mundësia për të ngritur një grup ad hoc në vitin 2025 për hartimin e traktatit të anëtarësimit, një hap që ndodh vetëm në fazën përfundimtare para pranimit.
Brukseli shpreson që deri në fund të vitit Mali i Zi të mbyllë edhe deri në pesë kapituj të tjerë, megjithëse diplomatë paralajmërojnë se shifra mund të jetë më e ulët. Paralelisht, dokumenti kërkon përmirësime të dukshme në luftën kundër korrupsionit, ku numri i dënimeve të formës së prerë mbetet shumë i ulët.
Ukraina dhe Moldavia – përparim, por pa lëvizje këtë vit
Për Ukrainën, teksti vlerëson punën e institucioneve kundër korrupsionit, të cilat luajtën rol në rrëzimin e zyrtarit të lartë Andriy Yermak. BE paralajmëron Kievin që të mos ndërhyjë politikisht në punën e këtyre agjencive.
Megjithatë, Hungaria bllokon hapjen e kapitujve të parë si për Ukrainën, ashtu edhe për Moldavinë. Kryeqytetet e BE-së duket se po presin zgjedhjet parlamentare të prillit në Hungari për të parë nëse do të ketë ndryshim të qëndrimit.
Dokumenti nuk jep afate konkrete, duke thënë vetëm se kapitujt do të hapen “sapo të plotësohen kushtet”.
Shqipëria, kapitujt të hapur, faza e vështirë nis tani
Shqipëria është përmendur pozitivisht për ritmin rekord me të cilin ka hapur të 33 kapitujt brenda 13 muajsh, por dokumenti nuk jep asnjë sinjal se kur mund të nisë mbyllja e tyre – faza më kritike dhe më komplekse e negociatave.
Për Tiranën, përveç luftës kundër korrupsionit, BE thekson domosdoshmërinë për:
- Transparencë në pronësinë e mediave
- Dekriminalizimin e shpifjes
- Forcimin e shoqërisë civile
Pritshmëritë për dhjetorin
Në përgjithësi, drafti i konkluzioneve reflekton vullnetin e BE-së për të çuar përpara zgjerimin, por edhe kufizimet politike të brendshme të bllokut. Mali i Zi duket se po i afrohet një etape vendimtare, ndërsa Shqipëria, Ukraina dhe Moldavia mbeten në pritje të hapave të radhës, të cilat varen kryesisht nga vendimet e vendeve anëtare.
